Amelia (Amy) van Marken (Hilversum, 21 juni 1912 - Amsterdam, 15 juni 1995) was een Nederlands letterkundige en literair vertaler, en een groot kenner van de Scandinavische literatuur.
Hoewel ze toen nog niet was gepromoveerd, kreeg ze in 1956 een vaste aanstelling als lector Scandinavische talen aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 1970 promoveerde ze aan de Universiteit van Gent op Knut Hamsun en de vrouwenfiguren in zijn werk (1970). Ze zorgde er ook voor dat zijn romans in de jaren zeventig opnieuw in Nederlandse vertaling beschikbaar kwamen.
In 1975 werd ze benoemd tot hoogleraar Scandinavische taal- en letterkunde. Zij was de eerste die deze functie bekleedde aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Amy van Marken was een charismatische en inspirerende leermeester. Ze leidde enkele generaties scandinavisten op en bracht de Groningse scandinavistiek tot bloei. Als wetenschapper bestreek ze vele terreinen binnen haar vakgebied en bereikte ze een breed publiek. Naast haar werk voor de wetenschap was ze actief als vertaler van poëzie, drama en non-fictie. Ze publiceerde in uiteenlopende media, van vooraanstaande internationale wetenschappelijke tijdschriften tot landelijke dagbladen.
Ook in Scandinavië was Van Marken een bekende cultuurpersoonlijkheid. In 1970 stond ze aan de basis van het Arctisch Centrum. Van 1970 tot 1982 had ze zitting in het presidium van de International Association of Scandinavian Studies.
In 2010 verscheen de biografie Mijn vak werd mijn leven, geschreven door Petra Broomans en Janke Klok, twee voormalige studenten van Van Marken. Dit boek is te bestellen bij de uitgever, Barkhuis Publishing. Het is daar ook gratis te downloaden.
Publicaties van Van Marken (selectie)
- Amy van Marken: Knut Hamsun en de vrouwenfiguren in zijn werk. Proefschrift Gent, 1970. Geen ISBN
- Amy van Marken: Studentenleven in de Scandinavische letterkunde. Groningen, Wolters, 1956. Inaugurele rede Groningen.
- Thor Heyerdahl: De Kon-Tiki expeditie. 8000 kilometer per vlot over de Grote Oceaan. Geautoriseerde vert. uit het Noors van Amy van Marken. Amsterdam, Scheltens & Van Giltay, 1949. Herdruk: onder meer 2007, ISBN 978-90-77895-11-5.
Publicaties over Van Marken
- Studies in Skandinavistiek, aangeboden aan Amy van Marken. Redactie: Antonine M.L. Marquart Scholtz & Ulla Musarra-Schrøder. Groningen, Brouwer, 1977. ISBN 90-70198-02-9
- Diederik Grit: 'Levensbericht Amelia van Marken'. In: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1996. Dit artikel is hier te lezen.
- Petra Broomans en Janke Klok: 'Mijn vak werd mijn leven'. Amy van Marken (1912-1995). Groningen, Barkhuis, 2010. ISBN 978-90-77922-74-3